Могол империясынын негиздөөчүсү Бабурдун бөлмөсү

Бул Сулайман-Тоодогу эң белгилүү тарыхый эстелик! Бул Индустан жарым аралындагы моголдордун империясынын негиздөөчүсү Захир ад-дин Мухаммед Бабурдун бөлмөсү. Мусулмандар бул бөлмөнү зыяратчылар ибадат кылуучу жана эс алуучу чакан үжүрө же медресе бөлмөсү деп аташкан. 

Бабурдун ибадат кылуучу үйү тоонун түндүк четинде 1496-1497-жылдары пайда болгон. Бул бөлмөнүн жаралуу тарыхын Темирлан менен Чыңгызхандын урпактары өздөрүнүн «Бабур-наме» трактатында төмөнкүчө баяндашат: «Чептин түштүк-чыгышында Бара-Кух деп аталган кооз тоо турат. Бул тоонун чокусуна Султан Махмуд-хан бөлмө курган. Анын ылдый жагына тоонун бооруна тогуз жүз экинчи жылы мен дагы кире бериши бар бөлмө курдум. Анын бөлмөсү менин бөлмөмдүн жогору жагында болгону менен менин бөлмөм аныкынан жакшыраак жайгашкан болчу: бүт шаар жана шаар четиндеги жерлер бутумдун алдында калчу».

Бабур эскерип кеткен Султан Махмуд-хандын бөлмөсү XV кылымдын экинчи жарымында акиташ менен бордун аралашмасынан акталган бышык кирпичтен курулган. Кийин ал бузулуп калган, бирок аны калыбына келтиришкен эмес. Тоонун чокусунда анын кирпич төшөмөлөрү гана сакталып калган. 

Шаар тургундары «Бабурдун үйү» деп атаган бул бөлмө 1963-жылы бузулган, дагы бир версия боюнча ал динге каршы жасалган кампаниянын убагында жардырылган. Мурун зыяратчылар эч кандай ырым-жырымдарды жасабашы жана ибадат кылбашы үчүн милициялар тоодо күзөткө турушкан.  

1986-жылы «Кыргызреставрация» илимий-изилдөө долбоордук бюросу Бухара жана Хиванын усталары менен биргеликте Бабурдун бөлмөсүн калыбына келтирүү боюнча долбоорду иштеп чыгышкан. 1989-жылдын жай айында моголдордун империясынын негиздөөчүсүнүн сыйынуучу үйүн калыбына келтирүүдө  адамдар тоонун түндүк капталына тизилип алышып, кирпич жана башка курулуш материалдарын колдон-колго өткөрүп ташып, куруучуларга жардам беришкен.

Улуу Бабур жаш кезинде тоо жолдорун басып жүргөн жана сыйынган Ош менен Сулайман-Тоону жылуу эскерген. Оштун тургундары Темирлан менен Чыңгызхандын урпактарынын элесин аярлап сакташат.