Эстеликтер алмашкан доорлордун символу сыяктуу

Оштун борбордук аянтында коммунисттердин жол башчысы Владимир Лениндин эстелиги дагы деле турат, ал 1985-жылдын май айында тургузулган. 11 метр бийиктиктеги эстелик 12 метрлик постаментте көтөрүлгөн. Долбоордун автору совет скульптор-монументчиси Николай Томский эстеликтин ачылышына бир жыл калганда каза болгон. Айтмакчы, Томский мурунку Советтер союзундагы Лениндин көптөгөн эстеликтеринин автору болуп саналат.

Ошто Лениндин эң биринчи эстелиги 1925-жылдын 1-майында шаардын эски бөлүгүнө клубдун алдына коюлган. Кийинчерээк аны Раззаков (мурунку Исфана) шаарына которушкан. Оштогу Лениндин башка эң белгилүү эстеликтери азыркы Алай ханышасы Курманжан Датканын эстелиги турган жерде жана православ чиркөөсүнүн алдында болчу.

Совет өкмөтүнүн башчысы Иосиф Сталиндин эстеликтери коммунисттик партиянын сталиндик маданиятты жокко чыгарган атактуу XX съездинен кийин шаар аянттарынан жана көчөлөрүнөн жок болуп кеткен. Алардын эң белгилүүсү ушундай эле аталыштагы көчөдө орнотулган болчу, азыр ал жерде “Өчпөс от” эстелик комплекси жайгашкан.

Сталиндин башка белгилүү эстелиги сейил бактын (Токтогул акындын урматына коюлган) борбордук кире беришинде болгон, ал Лениндин эстелигинин маңдайындагы постаментте турган. Азыр алардын орду гүл өстүрүлгөн чоң идиштерге айланган.

“Өчпөс от” комплексинин тарыхы кызыктуу, ал дагы совет бийлигинин идеологиялык каршылаштары менен болгон күрөштө каза болгон советтик аскер башчыларга арналган. Православ храмынын (совет мезгилинде Маданият үйү жана облустук филармония болгон) артында алардын аттары жазылган эстелик такталар орнотулган. Бүгүнкү күндө комплекстин бул бөлүгү 1986-жылы Чернобыль АЭСтеги кырсыкты жоюуга катышкан советтик жарандардын эстелиги болуп кайра жасалган.

2011-жылы православ храмынын түндүк дубалына “Энелердин көз жашы” мемориалдык комплекси курулган.

Бул квадратка орнотулган эстеликтерден шаардын ХХ кылымдын башынан тартып, азыркы күнгө чейинки тарыхын көрүүгө болот.

  • Памирге болгон жол Оштон башталат!

    Оштогу өзгөчө эстеликтердин бири! Памир тракты – дүйнөдөгү эң бийик тоолуу жолдордун бири, 1894-жылы Россия империясынын армиясынын саперлору Мицкевич, Бураковский жана Зараковский тарабынан эски кербен…

  • Ош чеби

    Ош чеби 1919-жылы Россия падышалыгы убагындагы мурунку аскер казармаларынын ордуна курулган, “жаңы шаардын” дал борборундагы Курманжан Датка жана Ломоносов көчөлөрүнүн кесилишинде жайгашкан.

  • Алай тоолорундагы советтик шаар

    Советтик Ошко кош келиңиздер! Шаардын азыркы көрүнүшү негизинен совет мезгилде калыптанган. Бул пландарды 1930-жылдардын аягында ишке ашырууга экинчи дүйнөлүк согуш тоскоол болгон. Ошондуктан, Оштун толук…

  • Эстеликтер алмашкан доорлордун символу сыяктуу

    Оштун борбордук аянтында коммунисттердин жол башчысы Владимир Лениндин эстелиги дагы деле турат, ал 1985-жылдын май айында тургузулган. 11 метр бийиктиктеги эстелик 12 метрлик постаментте көтөрүлгөн.…


  • Орус православ чиркөөсү

    Михайло-Архангельский храмы – Орус православ архитектурасынын жалгыз эстелиги, XIX кылымдын аягында анын айланасында “жаңы шаар” деп аталган Оштогу славян коомчулугу калыптана баштаган.

  • Нөлдүк километр. Сулайман-Тоонун этеги

    Сулайман-Тоонун түндүк этегинин алдындагы аянт дайыма ачык жана адамдар көп жүргөн жай болчу. 1970-жылдарга чейин мурунку жаңы музейдин, фонтандын жана аянтчанын ордунда кадимки махалла, ылай…

  • Базардын тарыхы

    Оштун эски базарынын жашы менен шаардын жашы бирдей. Бүгүнкү күндө  жергиликтүү базарлардын көпчүлүгү жок болуп кетти, айрымдары өз локацияларын алмаштырды, эски базар гана доорлорду жана…

  • Эң майда мантылар

    Майда манты – Ош ашканасынын вегетариандык тамактарынын эң белгилүүсү. Мурун аны көлөмүнө карап, «чычкан-манты» деп аташчу. Элдин арасындагы дагы бир аталышы «эки тыйын манты», анткени…